Στην Ουάσιγκτον ο Παπασταύρου με τριπλό διπλωματικό «καύσιμο» - Chevron, LNG, Κάθετος Διάδρομος

Στην Ουάσιγκτον μεταβαίνει αυτήν την εβδομάδα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, σε μια συγκυρία που χαρακτηρίζεται κρίσιμη για την ενεργειακή στρατηγική της Ελλάδας και τον ρόλο της στον ευρύτερο χάρτη της Ανατολικής Μεσογείου.

Ο υπουργός προσέρχεται στον διάλογο με τρεις κεντρικούς άξονες που ενισχύουν τη διαπραγματευτική θέση της χώρας: 

• τη συμφωνία με την Chevron για έρευνες υδρογονανθράκων νότια της Κρήτης και της Πελοποννήσου,
• την αναβαθμισμένη δυναμική της Ελλάδας στη διαμετακόμιση και υποδοχή υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG)
• καθώς και την ισχυρή ζήτηση που καταγράφηκε στη δημοπρασία για τον Κάθετο Διάδρομο μεταφοράς φυσικού αερίου προς την Ουκρανία.

Έρευνες υδρογονανθράκων: Στην τελική ευθεία οι παραχωρήσεις

Κομβικής σημασίας θεωρείται η προγραμματισμένη συνάντηση του υπουργού με στελέχη της Chevron , ενώ η διαδικασία παραχώρησης τεσσάρων θαλάσσιων οικοπέδων πλησιάζει στην ολοκλήρωσή της. Η εταιρεία, σε κοινοπρακτικό σχήμα με την Helleniq Energy (πρώην ΕΛΠΕ)  έχει ήδη ανακηρυχθεί προτιμητέος επενδυτής για τα μπλοκ: «Νότια της Πελοποννήσου», «Α2», «Νότια της Κρήτης 1» και «Νότια της Κρήτης ΙΙ».

Όπως δήλωσε πρόσφατα ο κ. Παπασταύρου, το Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων και Ενεργειακών Πόρων (ΕΔΕΥΕΠ) έχει ήδη εγκρίνει το αγγλικό κείμενο της σύμβασης για τις παραχωρήσεις νοτίως της Κρήτης.Το επόμενο στάδιο προβλέπει την αποστολή της στο σχετικό θεσμικό όργανο ελέγχου, ακολουθούμενη από την κύρωση από τη Βουλή.

Μετά την κοινοβουλευτική επικύρωση, στις αρχές του 2026 αναμένεται να ξεκινήσουν οι απαραίτητες γεωφυσικές και σεισμικές έρευνες, οι οποίες θα καθορίσουν τα επόμενα βήματα και την πιθανότητα γεωτρήσεων. Παράλληλα, στο Ιόνιο και ειδικότερα στην περιοχή της Κέρκυρας, η πρώτη ερευνητική γεώτρηση από την ExxonMobil τοποθετείται χρονικά μεταξύ τέλους 2026 και αρχών 2027.

Το ταξίδι στην Ουάσιγκτον επισφραγίζεται ως ευκαιρία επιβεβαίωσης της μακροπρόθεσμης δέσμευσης της Chevron στο εγχείρημα, αλλά και συγχρονισμού των τεχνικών και αδειοδοτικών χρονοδιαγραμμάτων.

Η Ελλάδα ως πυλώνας ενεργειακής ασφάλειας και κόμβος LNG

Στο Κογκρέσο, ο υπουργός θα ενημερώσει μέλη της ελληνοαμερικανικής κοινοβουλευτικής ομάδας για τις ενεργειακές εξελίξεις στην Ανατολική Ευρώπη, με έμφαση στην καθοριστική συμβολή της Ελλάδας ως πύλης εισόδου αμερικανικού LNG  και ως παράγοντα σταθερότητας στην περιοχή.

Το θετικό κλίμα που διαμορφώθηκε στη Διατλαντική Ενεργειακή Διάσκεψη της Αθήνας, όπου αναγνωρίστηκε ο στρατηγικός ρόλος των ελληνικών υποδομών (FSRU, αγωγοί, ηλεκτρικές διασυνδέσεις) στην ενεργειακή θωράκιση της Ευρώπης, αποτελεί βασικό σημείο αναφοράς. Κεντρική επιδίωξη της ελληνικής πλευράς είναι η μετατροπή αυτής της αναγνώρισης σε σταθερές επενδυτικές και επιχειρησιακές συνεργασίες.

Ο Κάθετος Διάδρομος και η πρόσβαση της Ουκρανίας στο LNG

Ένα απτό δείγμα αυτής της στρατηγικής είναι η δημοπρασία δέσμευσης δυναμικότητας στον Κάθετο Διάδρομο, που ολοκληρώθηκε πρόσφατα. Σύμφωνα με τα διαθέσιμα στοιχεία, δεσμεύθηκε περίπου το 60% της συνολικής δυναμικότητας, εκ των οποίων η ελληνική ΔΕΠΑ Εμπορίας ανέλαβε σχεδόν το 90%. Το υπόλοιπο μερίδιο καλύφθηκε από την ουκρανική DTEK και την Axpo Trading, γεγονός που υπογραμμίζει τον περιφερειακό χαρακτήρα του ενδιαφέροντος και τη γεωστρατηγική αξία του έργου.

Η υψηλή ζήτηση ερμηνεύεται κυρίως από:

• τις εκτεταμένες ζημιές σε ουκρανικές ενεργειακές υποδομές εξαιτίας του πολέμου,
• αλλά και την πρόσφατη συμφωνία ΔΕΠΑ Εμπορίας – Naftogaz για την προμήθεια φυσικού αερίου τους χειμερινούς μήνες.

Η συμφωνία αυτή ενεργοποιεί επίσης τη συνεργασία της ΔΕΠΑ με την Atlantic Sea LNG Trade (ΔΕΠΑ – Aktor),μέσω της κοινής εταιρείας που προμηθεύεται LNG βάσει μακροχρόνιου συμβολαίου με την Venture Global.

Ένα νέο ενεργειακό αφήγημα

Το σύνολο των εξελίξεων διαμορφώνει μια εικόνα που υπερβαίνει τον στενό ρόλο της Ελλάδας ως χώρας διέλευσης. Αντιθέτως, την τοποθετεί ως ενεργό και κομβικό παράγοντα–με ουσιαστική συμμετοχή στη διαμόρφωση της ενεργειακής ισορροπίας και ασφάλειας στην Ανατολική Μεσόγειο και την Ανατολική Ευρώπη.